Een snelkookpan is een handige keukenhulp, maar hoe werkt een snelkookpan eigenlijk precies? Het geheim zit hem in de verhoogde druk waardoor voedsel veel sneller gaar wordt. Ideaal als je weinig tijd hebt maar toch lekker wilt koken.
In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe een snelkookpan werkt. Ook delen we handige tips en vertellen we hoe je veilig met dit apparaat omgaat.
1. Wat is een snelkookpan?
Een snelkookpan is een afgesloten pan die voedsel onder hoge druk bereidt. Door de luchtdichte afsluiting stijgt de temperatuur in de pan tot ver boven het normale kookpunt van water. Hierdoor kook je gerechten vaak twee tot drie keer sneller dan in een gewone pan.
De pan heeft een speciaal deksel met een veiligheidsventiel dat overtollige stoom afvoert. Dit zorgt ervoor dat de druk binnen veilige grenzen blijft. De meeste snelkookpannen werken met een druk van ongeveer 0,7 tot 1 bar.
Je gebruikt een snelkookpan vooral voor gerechten die normaal lang moeten sudderen. Denk aan stoofvlees, peulvruchten of stevige groenten. Ook voor het wecken van potten is een snelkookpan perfect geschikt.
2. Hoe werkt een snelkookpan?
Het principe van een snelkookpan is eigenlijk best simpel: door de pan goed af te sluiten kan de stoom niet ontsnappen. Daardoor stijgt de druk binnenin, waardoor water pas bij een hogere temperatuur gaat koken. In plaats van 100 graden bereikt het water zo’n 115 tot 120 graden.
Die extra warmte zorgt ervoor dat voedsel veel sneller gaar wordt. Het veiligheidsventiel op het deksel regelt de druk automatisch. Als de druk te hoog wordt, laat het ventiel een beetje stoom ontsnappen.
Je vult de pan met water en je ingrediënten, sluit het deksel stevig en zet de pan op het vuur. Zodra de juiste druk bereikt is, verlaag je het vuur. De pan doet dan zijn werk en je hoeft alleen af en toe te checken of alles goed gaat.
3. Voordelen van koken met een snelkookpan
Koken met een snelkookpan bespaart je flink wat tijd in de keuken. Gerechten die normaal uren moeten pruttelen, zijn vaak binnen een half uur klaar. Dat scheelt niet alleen tijd, maar ook energie omdat je minder lang het fornuis aan hebt staan.
Een ander voordeel is dat voedsel meer voedingsstoffen behoudt door de kortere kooktijd. Vitaminen en mineralen blijven beter bewaard dan bij langdurig koken. Ook de smaak en kleur van groenten blijven vaak mooier.
Daarnaast is een snelkookpan zuinig in gebruik. Door de kortere bereidingstijd verbruik je minder gas of elektriciteit. Dat merk je terug op je energierekening, vooral als je regelmatig kookt.
4. Veilig gebruik van een snelkookpan
Veiligheid staat voorop bij het gebruik van een snelkookpan, want je werkt met hoge druk en temperaturen. Gelukkig zijn moderne pannen uitgerust met meerdere veiligheidssystemen die ervoor zorgen dat je zonder zorgen kunt koken. Toch is het goed om een aantal basisregels in acht te nemen.
Vul de pan nooit voor meer dan tweederde om te voorkomen dat het ventiel verstopt raakt. Bij voedsel dat uitzet, zoals rijst of peulvruchten, vul je de pan maximaal voor de helft. Controleer voor elk gebruik of het ventiel schoon is en goed werkt.
Open het deksel pas als alle druk volledig is ontsnapt en de veiligheidsindicator dit aangeeft. Probeer nooit het deksel te forceren als er nog druk op staat. Laat de pan eerst afkoelen of spoel hem onder koud water om de druk sneller te laten zakken.
5. Tips voor het koken met een snelkookpan
Begin altijd met voldoende vloeistof in de pan, meestal minimaal 250 milliliter water of bouillon. Zonder genoeg vocht kan de druk niet goed opbouwen en loop je het risico dat je eten aanbrandt. Lees de handleiding van je pan voor de exacte hoeveelheid die nodig is.
Snijd ingrediënten in gelijkmatige stukken zodat alles tegelijk gaar is. Grote stukken hebben meer tijd nodig dan kleine, dus houd daar rekening mee. Voeg kruiden en specerijen pas toe na het koken, want de intense hitte kan de smaak veranderen.
Houd je aan de aanbevolen kooktijden en begin voorzichtig als je een nieuw recept uitprobeert. Het is beter om iets te kort te koken en eventueel nog even bij te laten garen. Laat de druk op natuurlijke wijze zakken voor vlees en peulvruchten, zo blijft alles mooi mals.
6. Conclusie
Een snelkookpan is een slimme investering voor iedereen die tijd en energie wil besparen in de keuken. Door de verhoogde druk kook je gerechten sneller klaar zonder in te leveren op smaak of voedingswaarde. Met de juiste voorzorgsmaatregelen is koken met een snelkookpan veilig en eenvoudig.
Volg de basisregels zoals voldoende vloeistof toevoegen en de pan niet te vol maken. Begin rustig met eenvoudige recepten om het principe onder de knie te krijgen. Voor je het weet maak je de lekkerste gerechten in een fractie van de tijd.
7. Veelgestelde vragen
Heb je nog vragen over het gebruik van een snelkookpan? We beantwoorden de meest gestelde vragen voor je.
Nee, een gewone pan is niet geschikt als snelkookpan. Je hebt een speciale pan nodig met een luchtdicht deksel en veiligheidsventiel. Alleen zo kan de benodigde druk opbouwen. Probeer dit nooit met een normale pan, dat is levensgevaarlijk.
Bij goed onderhoud gaat een kwaliteitssnelkookpan makkelijk 10 tot 15 jaar mee. Vervang wel regelmatig de rubberen ring in het deksel, want die slijt. Controleer ook het veiligheidsventiel jaarlijks op goede werking voor optimale veiligheid.
Delicate vis en groenten die snel gaar zijn, zoals spinazie of courgette, zijn minder geschikt. Deze worden te snel zacht. Ook pasta kookt beter in een gewone pan omdat je de gaarheid moeilijk kunt checken in een gesloten snelkookpan.